مسجد جامع ارومیه یکی از بناهای نیمه‌ی دوم سده‌ی هفتم هجری قمری است که قدمت آن به دوران سلجوقیان می‌رسد.
مسجد جامع ارومیه از بناهای مهم و تاریخی نیمه‌ی دوم سده‌ی هفتم هجری قمری است که در وسط بازار بزرگ و قدیمی ارومیه واقع شده است. این مسجد صحن بزرگ و شبستان آجری وسیعی دارد که وسط آن با گنبد بلندی پوشیده شده است.
.JPG)
این بنای تاریخی به‌عنوان یک مکان مذهبی، حجره‌های طلبه‌نشین داشته است و کتابخانه‌ی کوچکی نیز در ضلع غربی صحن وجود دارد...
این بنای تاریخی به‌عنوان یک مکان مذهبی، حجره‌های طلبه‌نشین داشته است و کتابخانه‌ی کوچکی نیز در ضلع غربی صحن وجود دارد.
از خصوصیت‌های بارز این مسجد شباهت قسمت قدیمی آن با کاخ ساسانی دامغان است و بنا بر روایتی، مسجد پیش از این معبدی از دوره‌ی ساسانی بوده که بعدها به مسجد تبدیل شده است.
هسته‌ی نخستین مسجد جامع ارومیه، شبستان گنبد‌داری در وسط است که ساختمان آن به دوران سلجوقیان و قرن ششم هجری قمری تعلق دارد و 40 ستون متصل به شبستان گنبددار مربوط به دوران ایلخانی‌اند.
حجره‌های اطراف صحن مسجد به اوایل دوره‌ی زندیه متعلق‌اند و سنگ‌نوشته‌ی موجود، زمان احداث آن‌را سال 1184 هجری قمری نشان می‌دهد.
محراب مسجد سرتاسر پوشیده از کتیبه‌هایی به خط کوفی و ثلث است. در حاشیه‌ی بیرونی محراب، آیه‌ی 255 و قسمتی از آیه‌ی 256 سوره‌ی بقره به خط کوفی نوشته شده است.
در حاشیه‌ی دیگر محراب آیات یک تا 12 سوره‌ی مومنون به خط ثلث گچ‌بری شده و در جایگاه پیش‌نماز و قسمت پایین آیه‌ی 18 سوره‌ی آل عمران به خط کوفی گچ‌بری شده است و در بالای آن نیز دو حدیث از پیامبر اعظم (ص) به خط ثلث گچ‌بری شده‌اند. گچ‌بری‌های نخستین این محراب به دوران سلجوقیان و گچ‌بری‌های بعدی به دوران ایلخانی مربوط می‌شوند.
