آثار ثبت شده ایران در یونسکو به 12 اثر رسید

ثبت دو اثر تاریخی ایران در یونسکو

کمیته میراث جهانی یونسکو، در سی و چهارمین نشست خود 2 اثر تاریخی و فرهنگی ایران را در فهرست میراث جهانی به ثبت رسانده است.
این دو اثر تاریخی و فرهـنگی که از سـوی جمـهوری اسـلامی ایران برای ثبت در فهرست میراث جهانی پیشــنهاد شده بود شامل "خانقاه و بقعه شیخ صفی الدین در اردبیل" و "مجموعه بازار تاریخی تبریز" بوده است.
به گزارش پایگاه اطلاع‎رسانی یونسکو، در نشست امسال کمیته میراث جهانی که در برزیل برگزار شد، 32 اثر طبیعی و فرهنگی جدید از 35 کشور برای ثبت در فهرست میراث جهانی پیشنهاد شده بودند که نام این دو اثر ارزشمند تاریخی ایران در میان آثار برگزیده این دوره به چشم می‌خورد.
بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی با دارا بودن بناهایی از سال 735 تا 1038 هجری قمری، به عنوان یک مجموعه معماری، کاشی‌کاری پرحجم معرق، نقاشی‌های مطلای دیواری، صندوق منبت و مشبک قبور، درهای نقره‌پوش و تالار چینی‌خانه به ثبت یونسکو رسید.
این بنا علاوه بر زیبایی و ارزش تاریخی، خانقاه و محل نیایش بسیاری از صوفیان نیز هست.
مجموعه بازارهای تاریخی تبریز نیز به عنوان بزرگ‌ترین بازار مسقف جهان، و با قدمتی که به 9 قرن پیش باز می‌گردد، به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری و فرهنگی آن زمان، در مسیر جاده ابریشم قرار دارد.

تپه حسنلو، نماد تمدن 8 هزار ساله در نقده

تپه باستانی حسنلو به همراه مهمترین اثر مکشوفه آن یعنی جام "زرین حسنلو" با قدمتی بیش از هشت هزار سال قبل از میلاد مسیح در نقده استان آذربایجان غربی نمادی از تاریخ کهن ایران اسلامی است که اخیرا در آستانه ثبت در فهرست آثار جهانی قرار دارد. 

این تپه باستانی در میان جلگه‌ای سرسبز و خرم که به نام «سلدوز» معروف است در کنار دهکده‌ای به همین نام قراردارد.

دهکده حسنلو را چند ده دیگر مانند نگینی در بر گرفته‌اند و تپه‌های باستانی زیادی پیرامون تپه حسنلو را فرا گرفته‌است و گویا هنگام آبادی حسنلو و تمدن عظیمش تمدن‌های دیگری نیز با این تپه در تماس بوده و همدوره تمدن حسنلو به وجود آمده‌اند.

         

وجود تپه‌های باستانی دیگر حکایت از این دارد که اقوام ساکن در حسنلو با اقوام ساکن در تپه‌های اطرافش از یک تیره بوده و با هم داد و ستد و ارتباط داشته‌اند که از جمله این تپه‌ها می‌توان به تپه باستانی پسدلی، حاج فیروز، تابیه، عقرب تپه، تپه کوییک، میرآباد، ساخسی تپه، نظام آباد و محمدشاه که به فاصله‌های مختلف از یکدیگر و به فاصله دو کیلومتر تا شعاع 15 کیلومتر از تپه حسنلو قرار گرفته‌اند.

تپه حسنلو تپه بزرگ و مدوری به قطر تقریبی 285 تا 250 متر و ارتفاع 20 متر از سطح رودخانه «گدار» است، این تپه بین دو دهکده امین‌لو و حسنلو از طرف مغرب و مشرق قرار گرفته ‌است.

ساکنان اولیه تپه حسنلو احتمالا قوم مناعی بوده‌اند که تمدن بس وسیع و درخشانی از خود به یادگار گذاشته‌اند و از اشیای مکشوفه در این تپه چنین به نظر می‌رسد که آثار مفرغی آنها کاملا قابل مقایسه با آثار مفرغی لرستان یعنی قوم کاسی است و شاید قرابتی بین این دو قوم موجود باشد از قوم مناعی و محل سکونت آنها که سرزمین‌های جنوبی دریاچه اورمیه بوده، یادی در تورات شده و قوم مناعی را قوم «مان» هم گفته‌اند.

میراث فرهنگی فقط بناهای تاریخی نیست!

 بسیاری از مردم کشورمان حتی قشر تحصیل کرده، میراث فرهنگی را بناهای تاریخی معنی می کنند و از گستره واژه میراث فرهنگی غافلند و حتی به معنی کلمه عربی «میراث» هم توجه ندارند. شاید در ابتدا به ارزش و اهمیت شناخت درست معنی میراث فرهنگی واقف نباشیم، ولی در ادامه خواهیم دید که دانستن این معانی دارای چه اهمیتی است!

همانطور که می دانیم میراث یک کلمه عربی است به معنی ارث ها و میراث فرهنگی یعنی هر آنچه که به ما ارث رسیده(جنبۀ تاریخی) و نیز دارای بعد فرهنگی است. 

با این تعریف پر واضح است که میراث فرهنگی تنها بناهای تاریخی را در بر نمی گیرد و شامل معانی و شاخه های مختلف و متنوعی چون موسیقیِِِِِِِِِِ، آداب و رسوم، پوشش، ُُزبان و گویش، مذهب، صنایع دستی، ادبیات، فرهنگ، علوم مختلف، مشاهیر و مفاخر و بسیاری از موارد دیگر می باشد. ناگفته پیداست که هر کدام از این عناوین، مباحث گسترده ای را در بر می گیرد و شناسایی و تهیه مستندات و مدارک در این زمینه ها نیز به توجه، تخصص، زمان و بودجه نیاز دارد.

نویسنده: رحیم پوراسد

نوروز میراث دوست داشتنی ایرانیان

 نگاهی گذرا بر تاریخچه نوروز

 نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز مردم مناطق مختلف فلات ایران نوروز را جشن می‌گیرند.
منشا و زمان پیدایش نوروز، به درستی معلوم نیست،اما این جشن، تاریخچه ای سه هزار ساله دارد. در برخی از متن های کهن ایران ازجمله شاهنامه فردوسی و تاریخ طبری، جمشید و در برخی دیگر از متن ها، کیومرث به‌عنوان پایه‌گذار نوروز معرفی شده است. پدید آوری نوروز در شاهنامه، بدین گونه روایت شده است که جمشید در حال گذشتن از آذربایجان، دستور داد تا در آنجا برای او تختی بگذارند و خودش با تاجی زرین بر روی تخت نشست. با رسیدن نور خورشید به تاج زرین او، جهان نورانی شد و مردم شادمانی کردند و آن روز را روز نو نامیدند. جشن نوروز را به نخستین پادشاهان نسبت می دهند. شاعران و نویسندگان قرن چهارم و پنجم هجری چون فردوسی، عنصری، بیرونی، طبری و بسیاری دیگر که منبع تاریخی و اسطوره ای آنان بی گمان ادبیات پیش از اسلام بوده ، نوروز را از زمان پادشاهی جمشید می دانند.
 

                        

 با این حال گفته می شود جشن نوروز پیش از جمشید نیز برگزار می شده و ابوریحان نیز با آن که جشن را به جمشید منسوب می کند یادآور می شود که : «آن روز که روز تازه ای بود جمشید عید گرفت؛ اگر چه پیش از آن هم نوروز بزرگ و معظم بود».

 

هسته‌ نخستین مسجد جامع ارومیه

مسجد جامع ارومیه یکی از بناهای نیمه‌ی دوم سده‌ی هفتم هجری قمری است که قدمت آن به دوران سلجوقیان می‌رسد.

مسجد جامع ارومیه از بناهای مهم و تاریخی نیمه‌ی دوم سده‌ی هفتم هجری قمری است که در وسط بازار بزرگ و قدیمی ارومیه واقع شده است. این مسجد صحن بزرگ و شبستان آجری وسیعی دارد که وسط آن با گنبد بلندی پوشیده شده است.  

                           

این بنای تاریخی به‌عنوان یک مکان مذهبی، حجره‌های طلبه‌نشین داشته است و کتابخانه‌ی کوچکی نیز در ضلع غربی صحن وجود دارد...